04:30 1/8/2020

Ngôi làng chìm trong biển nước chỉ sau một cơn mưa to đêm qua 31/7/2020, ngay khoảnh khắc người dân đang ăn bữa tối sau ngày làm việc vất vả. Mưa lũ chẳng phải là điều mới lạ với dân mình, nhưng vì thiếu rừng phòng hộ, lượng nước mưa kinh khủng đã không được các tầng cây hút bớt, nước mưa tụ lại thành dòng nước giận dữ, cứ chảy xiết kéo theo đất cát xói mòn, quét đi gần hết làng Kay chỉ trong phút chốc. Mất đi màn chắn xanh bảo vệ, những tác phẩm gốm ngàn năm của tổ tiên bị cuốn trôi, cũng như các tài liệu, kĩ năng trên giấy được dân làng truyền tay từ thế hệ này sang thế hệ khác đều tan rã…dòng nước khủng khiếp đã huỷ hoại vật chất, giá trị tinh thần và văn hoá gốm ngàn năm của làng Kay.

Hiện nay chúng tôi vẫn tiếp tục theo dõi và các đơn vị địa phương đang tích cực trong công tác cứu vớt tài sản, lương thực dự trữ và cổ vật gốm tại trung tâm văn hoá làng.

Làng Kay nằm ngay cạnh một con sông êm đềm, cách trung tâm thành phố Thanh Hoá hơn 45 km & ngay kế cận Vườn quốc gia Bến En. Dân số của làng khoảng 100 người, già trẻ chan hoà và hạnh phúc với những giản đơn của cuộc sống gần thiên nhiên, tuy xa phố thị nhưng người làng Kay vẫn theo kịp những mới mẻ của cuộc sống hiện đại... Làng Kay, tuy nhỏ bé nhưng vẫn cố gắng gìn giữ văn hoá của tổ tiên đã hơn ngàn năm nay – nghệ thuật gốm thủ công. Người làng Kay khi có điều kiện hội nhập đã và đang mang gốm của làng giao lưu và học hỏi sản phẩm từ nghệ nhân vùng khác.

Làng Kay hiện nay là nơi cư ngụ của vài chục hộ gia đình lớn nhỏ, nơi được con sông và đất sét làm giàu cuộc sống mỗi ngày, nơi nghề gốm được truyền tay từ ông bà sang con cháu, nơi được rừng ôm ấp chở che. Cuộc sống yên ả như một bức tranh quí ẩn nấp đâu đó trong cuộc sống bộn bề. Cuộc sống cứ thế êm đềm trôi mà người làng Kay không biết được sự mất dần của rừng phòng hộ, chiếc khiên bảo vệ sự bình an của làng nghề… cho đến một ngày khi trời trút cơn mưa rào quét sạch hơn nửa ngôi làng, cuốn trôi di sản, quét sạch cổ vật, ghi chép, nghiên cứu của thế hệ trước...

Chỉ còn lại hi vọng.